21 Mayıs 2022 tarihinde Avustralya’da federal seçimler gerçekleştirildi. Avustralya’da ; hükümet seçimleri Yerel, Eyalet ve Federal olmak üzere üç ayrı seçim yapılır. Her bir hükümetin yetki ve sorumlulukları anayasal olarak belirlenmiştir.
Federal Hükümet ulusal politikaları belirlemeden sorumludur.
Seçim sistemi
Seçimler dar bölge sistemine göre yapılır ve her bir bölgeden 1 milletvekili çıkar. Oylama sıralama usulüne göre yapılır. Adaylardan herhangi birisi %50+1 oy alamadığında ikinci tercihlere bakılır ve ikinci tercih yüzdesi birinci tercihlere eklenir. Yine %50+1 olmadığında üçüncü tercihlere bakılır. Ve bu işlem %50+1 sayısına ulaşılana kadar devam eder.
2019’da kazanan liberal-Ulusal ititfak bu kez kaybetti
2019 yılında yapılan Avustralya federal seçimlerden önce küresel iklim krizine karşı önlemler alınmasına yönelik toplumda büyük beklentiler vardı. Ama ABD’de Trump’ın seçimleri kazanmasının yarattığı dalga Avustralyada da etkisini gösterdiği için Liberal-Ulusal Parti İttifakı seçimleri kazandı. 2019 yılının sonlarında Avustralya’nın güney-doğu kesimlerinde başlayan ve büyük alanlarda ağaçların ve içinde bulunan sayısız canlının ölümüyle sonuçlanan yangınlara Liberal-Ulusal Parti ittifakının yaklaşımı kök soruna inmek yerine yüzeysel yaklaşması toplumda içten içe bir tepki yarattı. Bunun peşinden dünya çapında ortaya çıkan COVID-19 krizinde sorumluluğu daha çok eyalet hükümetlerine aktarması ayrı bir rahatsızlık yarattı.
2022 yılında Avustralya’nın doğu sahillerinde Şubat ayının sonlarında başlayıp Nisan ayının başlarına kadar devam eden şiddetli yağışlar binlerce kişinin evlerimden tahliye edilmesine neden oldu. Özellikle Yeni Güney Galler (New South Wales) eyaletinin kuzey doğusunda olan Lismore kasabası sular altında kaldı. Ayrıca 7 Nisan 2022 günü Sydney kentine bir aylık yağışın bir günde yağmasıyla binlerce kişi evini terk etmek zorunda kaldı. Bu kriz süresince iktidardaki Liberal-Ulusal parti İttifakı bu krize de iyi yaklaşamadı. Temsil ettikleri Gaz-Petrol-Kömür lobileri önlem alma konusunda hükümete sürekli baskı yapıyordu.
Avustralya seçimlere küresel iklim krizi, COVID-19 krizi, kadın hakları, Avustralya Yerlileri’nin anayasal talepleri ve ekomomik yavaşlama koşullarında girdi.
Oy oranında merkez sağ, milletvekilliğinde İşçi Partisi birinci oldu
Seçim sonuçlandığında sonuçlar aşağıdaki gibi gerçekleşti.
Liberal –Ulusal Parti İttifakı (Merkez Sağ) - %36.2 (%5.3 oy kaybetti)
Avustralya İşçi Partisi (Merkez Sol) - %32.8 (%0.5 oy kaybetti)
Yeşiller (Çevre eksenli Merkez Sol) - %11.7 (%1.3 oy arttırdı)
Tek Ulus Partisi (Aşırı Miliyetçi, Popülist, Göçmen Karşıtı) - %4.8 (%1.8 oy arttırdı)
Birleşik Avustralya Partisi (Popülist Sağ) - %4.1 (&0.6 oy arttırdı)
Diğerleri – %10.4 (%2.1 oy arttırdı)
Bu seçimleri İşçi Partisinin kazanması kendi başarılarından değil Liberal – Ulusal Parti İttifakın’nın kriz yönetmedeki başarısızlıkları oldu.
İkinci etken olarak Ördek Yavrusu İttifakı (Teal Candidates) olarak seçimlere giren Bağımsız adaylar Liberal – Ulusal Parti İttifakı’nın güçlü olduğu seçim bölgelerinde iklim krizi ve kadın hakları eksenli politikalar yaparak ve genel olarak kadın adaylarla seçime girmeleri oldu. Liberal – Ulusal Parti İşçi Partisinden yüksek oy almasına rağmen 10 milletvekilliğini bağımsızlara kaptırdıkları için seçimi kaybetti.
Mecliste İşçi Partisi, Yeşiller ve bağımsızlar çoğunlukta
Bugün Mecliste İklim Krizine karşı etkin çözümler üretme eğilimli ve kadın haklarına destek veren İşçi Partisi, Yeşiller ve Bağımsızlar çoğunluktalar.
Yapılan anketler Avustralya halkının %60’ının küresel iklim krizi konusunda etkin çözümler üretmesinden ve 2050 yılına kadar %0 karbon salınımına ulaşacak değişimler yapılmasına taraftar olduğunu göstermekte.
Başbakan İşçi Partisi’nden
Avustralya İşçi Partisi’nden başbakan seçilen Antony Albanese ilk yaptığı konuşmasında bu toprakların gerçek sahiplerinin Avustralya Yerlilerinin olduğunu söyleyip 2017 yılında Avustralya Yerlileri’nin ortak olarak imzaladıkları YÜREKTEN GELEN ULURU BİLDİRGESİ’ne vurgu yaptı. Bu bildirgenin Türkçesine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.sbs.com.au/ondemand/video/1914737219632/uluru-statement-from-the-heart-in-turkish
Buna ek olarak kadın hakları, yenilenebilir enerjiye yatırım, sendikalar ve çokkültürlülük konularına da vurgu yaptı.
Önümüzdeki üç yıl yukarıda andığımız eksen üzerinden geçecek gibi görünüyor.
