Gündemimiz seçim ve emekli maaşları.

Sandık ortaya gelince, iktidar seçmen avına-tavına çıktı. Önce EYT’lilerin yaş şartını kaldırdı, arkasından en düşük emekli maaşını 7 bin 500 liraya yükseltti.

Bu da yeni bir tartışma başlattı. ‘‘3 bin 600 gün prim ödemiş emeklilerle daha yüksek prim ödemiş emeklilerin büyük çoğunluğu aynı maaşı alacak. Bu adaletsizlik değil mi’’ deniyor, tüm emeklilere kademeli olarak zam isteniyor.

Yerinde bir eleştiri ve istek. Ancak dillendirirken yanlış anlamaya, emekliler arasında bölünmeye meydan verilmemeli. Maaşı 5 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltilen emekliler de bu paraya tav olmamalı.

Çünkü burada ince bir hesap ve beklenti var.

Nedir o?

AKP iktidarı döneminde emekli maaş sistemi öyle bir bozuldu ki, denge çoktan kayboldu. Gerek bu dengesizlik, gerek yeni maaş hesabı nedeniyle az maaş alanların sayısı arttı.

2 bin 500 liralık ek zam ile, en geniş tabanı güya kucaklanmış oldu!

Gün ve miktar olarak daha fazla prim ödemiş olan emekliler bu maaş artışına itiraz edecek. Maaşı artanlar da kendilerini karşı cephe oluşturup iktidarın yanında yer alacak.

Hesap ve beklenti bu da gerçek öyle mi?

Maalesef ki değil.

İki örnek.

İlkini daha önce bir yazımda anlatmıştım, yineleyeyim.

2001 eylülünde emeklilik için başvurdum. Başvurum ekim ayından geçerli olmak üzere kabul edildi. 2002 şubatında işlemler sonuçlandı. 2001 ekim ayı itibariyle 276 milyon 806 bin 562 lira maaş bağlandı.

O tarihte asgari ücret brüt 169 milyon 940 bin, net 122 milyon 186 bin 520 liraydı. Emekli maaşım brüt asgari ücretin yüzde 162’si, net asgari ücretin yüzde 226’sı düzeyindeydi.

Şimdi asgari ücretten gelir vergisi kesilmediği için hesabı net üzerinden yapmamız gerekiyor. Net asgari ücret 8 bin 500 lira ve bu hesaba (8500 x 226 /100 =19.130) göre benim maaş 19 bin 130 lira çıkıyor. Oysa şu an 7 bin 500 lira ile en düşük maaş gruba kadar geriledi.

İkinci olarak da 2001’deki en düşük SSK emeklisinin maaşına bakalım. En düşük maaş 159 milyon lira ve 122 milyon lira olan asgari ücretten yüzde 32 daha yüksek. Asgari ücretin yüzde 132’si düzeyinde. Bu orana göre bugün ne olması gerekiyor? Hesaplayalım (8500 x 132 /100 = 10.560), sonuç 10 bin 560 lira.

Bu hesaba göre, en alttakilerin hâlâ 3 bin 60 lira alacağı var. Benim durumumdakiler de yaklaşık 12 bin lira alacaklı.

Hesap ortada. İyi incele ve şunu sakın unutma!

Aynı iktidar 2003’te 100 lira seyyanen zam vermişti, bir anlamda yemlemişti. Tüylerini yola yola bugünkü duruma getirdi. Dününe ve bugününe bak, yarın yine şapa oturma.