İstanbul Veteriner Hekimler Odası (İVHO) yazılı bir açıklama yaparak, avlanma ve yaban hayvanı ticaretinin yasaklanmasını istedi. İVHO Egzotik ve Yaban Hayatı Komisyonu imzasıyla yapılan açıklamada koronavirüs salgınının çıkış nedeni hatırlatılarak, “Yeni salgın riskleriyle karşılaşma ihtimalini artırdığı için avcılığın yasaklanması giderek zorunlu hale gelmektedir” denildi.
Salgına davetiye çıkarıyor
İVHO Egzotik ve Yaban Hayatı Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, yaban hayvanlarının avlanıp tüketilmesinin birçok zoonoz etkenin insanlara bulaşmasındaki ana yollardan biri olduğu belirtildi. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre insanlarda yeni ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların yüzde 60'ının zoonotik kökenli, yani hayvanlardan insanlara geçen türde olduğunu aktaran komisyon, bunlara örnek olarak SARS, MERS, Ebola, domuz gribi ve kuş gribi salgınlarını gösterdi.
Avcılığın tüm dünyada sadece yaban hayatı için değil toplum sağlığı için de sorun teşkil ettiği vurgulanan açıklamada; çiftlik hayvanlarından gıda üretimi sürecinin her aşamasında veteriner hekim kontrolü olduğu hatırlatılarak, yaban hayvanlarında böyle bir durum söz konusu olmadığından ortaya çıkan risklere dikkat çekildi: “Kontrolsüzce avlanan yaban hayvanlarının gıda olarak tüketilmesi sadece avcı ve etrafındaki kişiler için değil toplum sağlığı için de tehlikeli, salgın hastalıklara adeta davetiye çıkartıyor.”
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“COVID-19 salgınına neden olan SARS-CoV-2 virüsünün ilk olarak hayvanların son derece kötü şartlarda, sürekli stres altında tutulduğu, farklı türlerin birbiriyle ve insanla temaslarının kontrolsüz olduğu yaban hayvanlarının canlı veya parçalarının satıldığı pazardan kaynaklandığı düşünülmektedir. SARS-CoV-2 virüsünün genetik yapı benzerliği incelendiğinde, taşıyıcısının büyük olasılıkla bir yarasa olduğu ve insanla yakın teması olan ve bir ara konakta bu virüsün insanda hastalık oluşturabilecek tipe dönüştüğü tahmin edilmektedir. Bu ara konağın Çin ve Vietnam'da yasadışı olarak avlanan ve eti tüketilen pangolin olduğu düşünülmektedir.
Coronaviridae ailesinde yer alan koronavirüsler, yaban tavşanı, yaban keçisi, yaban domuzu, sansar ve fare gibi birçok yaban hayvanı türünde bulunurlar. Birçok farklı canlı türünde hastalık oluşturmadan taşınabilmektedirler. Ancak, yaşam alanları üzerindeki tahribat ve avcılık faaliyetleri yüzünden hayvanlar üzerindeki baskı artınca, koronavirüsler hastalık oluşturma yeteneği kazanmakta ve semptomların ortaya çıkmasıyla da koronavirüs patojenleri saçılmaktadır. SARS-CoV-2 de olduğu gibi farklı türlere özgü koronavirüsler bir canlıda buluştuğunda genetik materyallerini paylaşıp yeni tipler oluşturabilirler. Böylece daha önce hastalık oluşturmadığı insan gibi türlerde hastalık oluşturma yeteneği kazanabilmektedir. SARS-CoV-2'nin tür bariyerini aşması ve tüm dünyaya yayılması, farklı türlere bulaşması ve o türlerde yeni mutasyonlar geçirerek insanlar için çok daha yıkıcı salgınlar olarak geri dönmesi riskini ortaya çıkarmıştır. Bu riski önlemek için kara avcılığı, memeli ve kuş ticaretinin yasaklanması ve insanların yaban hayvanlarıyla olan kontrolsüz temasının kesilmesi her zamankinden daha önemli hale gelmiştir.”
