2021 ocak ayı başlarında “İstanbul’un 45 günlük suyu kaldı” haberlerini okumuşsunuzdur. Yıllardır kulaktan kulağa dolaşan gelecekte zaten su savaşları olacak efsanesini de bilirsiniz. Ancak o gelecek çok uzak bir gelecek değil ne yazık ki. 2020 ocak ayında düzenlenen İklim Değişikliği ve Su Yönetimi Sempozyumu’nda yer alan Dr. Gökhan Cüceloğlu ve Prof. Dr. İzzet Öztürk’ün hazırlamış olduğu modellemelere göre İstanbul’un baraj göllerine ulaşan akımlarında %30 azalma beklenmekte, bu azalmaların 2050’lilerden sonra şiddetleneceği öngörülmektedir.
Bu azalmaların temel kaynağını küresel ısınmaya bağlı olarak gelişen iklim değişiklikleri, yağış rejimlerindeki azalmalarla birlikte ani ve şiddetli yağışlardan sonra yaşanan taşkınlar, artan atmosferik sıcaklıkla birlikte görülen su yüzeylerindeki buharlaşma miktarı olarak göstermek mümkündür. Ancak şunu da söylemek gerekir ki yaşanan su krizinin tek sebebinin iklim krizi olduğunu söylemek yanlış olur. Süregelen yanlış su politikaları da su kaynaklarımızın sürdürülebilir olmayacak şekilde kullanılmasına zemin oluşturmuştur. Endüstrileşme ile su kaynaklarının kirlenmesi, kentleşmeye açılmasıyla birlikte su havzalarındaki küçülmeler, yanlış tarım ve sanayi politikaları, su yollarının imara açılması ile birlikte temiz içme suyu kaynaklarımız giderek azalmıştır. Sanayileşme ve yanlış kenteleşme ile birlikte Türkiye’nin en büyük şehri olan İstanbul’un barajlarındaki su kıtlığı yaşanmaya başlamıştır.
Kaynakça: (https://www.iski.istanbul/web/tr-TR/baraj-doluluk)
Kaynakça: (https://www.iski.istanbul/web/tr-TR/baraj-doluluk)
Son 10 yılda azalan yağış miktarı ve artan nüfus ile birlikte barajların doluluk oranlarında azalmayı ve önümüzdeki 20- 30 yıl içerisinde karşılaşacağımız senaryoyu yukarıdaki tablolardan yorumlamak mümkündür. İstanbul’un nüfusu bağlı olarak rahat bir kış geçirebilmesi için baraj doluluk oranın %80 üzerinde olması gerekmektedir.
Bir yandan barajlardaki doluluk oranları azalırken bir yandan da göllerimiz kuruma tehdidi ile karşı karşıya kalmaktadır. Türkiye’de son 50 yılda 36 göl kururken İstanbul’un en önemli içme suyu kaynaklarından biri olan Terkos Gölü yanlış yapılaşma ile kuruma riski altına girmiştir. Aynı zamanda İstanbul’un su ihtiyacını karşılayan kaynaklardan olan Trakya’daki Kazandere Barajı ve Pabuçdere Barajı da kurudu. Geçen kış bölgenin hiç yağış almadığı belirtildi.
İstanbul’da yanlış su politikları ve iklim krizi ile birlikte yaşanan ve gelecekte yaşanabilecek daha ağır su kıtlıkları sadece İstanbul’u ilgilendirmezken çevre illeri ve çevre illerin su kaynaklarını da tehdit altına almaktadır. İhtiyacımız olan adım suya duyarlı kentsel tasarımlar yapmaktır.
