Türkiye ve Yunanistan arasında adalarda zaman zaman gerginlik yaşansa da dostluk-barış yolunda girişimler ve etkinliklerde sürüyor. 94. Yıldönümü nedeniyle Büyükçekmece, Silivri ve Çatalca beledişelerinin ortak etkinliğinde dostluk pekiştirildi.
Türk Yunan Nüfus Mübadelesinin 94. Yıldönümü Anma Etkinlikleri, İstanbulda mübadillerin en yoğun yaşadıkları bölgeler olan Büyükçekmece, Çatalca ve Silivri de gerçekleşti.
Büyükçekmece Belediyesi, Çatalca Belediyesi ve Silivri Belediyesi işbirliğiyle gerçekleşen anma etkinliklerine Büyük Mübadele Derneği, Tepecik Trakya Rumeli Derneği, Lozan Mübadele Deneği, Lozan Mübadilleri Vakfı, Rumeli Balkan Platformu Derneği, Çatalca Trakya Rumeli Kültür ve Dayanışma Derneği katkı sundu.
3 belediyenin işbirliğiyle gerçekleşti
Anma etkinliklerinin ikinci günü 94 yıl önce mübadillerin karaya ilk ayak bastıkları yer olan Büyükçekmece ilçesi, Mimarsinan İskelesinde gerçekleşti. Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün, Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara, Silivri Belediye Başkanı Özcan Işıklar, Beylikdüzü Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, emekli Koramiral Kadir Sağdıç, belediye meclis üyeleri ve çok sayıda davetlinin katıldığı etkinliğe Türkiyeden Yunanistana göç eden mübadillerin yakınları ve Yunanistandan gelen mübadele derneklerinin temsilcileri de katıldı.
Bedeli gözyaşıyla ödendi
94 yıl önce gerçekleşen zorunlu göç sırasında yaşamını yitirenler için yapılan saygı duruşunun ardından Büyükçekmece Belediye Başkan Danışmanı Tarihçi ve Yazar Sacide Bolcan, Türk Yunan mübadelesinin tarihçesini anlattı. Savaşların sonrasında yapılan antlaşma ve protokollerin mürekkep ile yazılsalar da bedellerinin gözyaşı ile ödendiğine vurgu yapan Sacide Bolcan; 94 yıl önce yaşanan bu mübadelenin dünya tarihinde bir benzeri yoktur. Tarihteki ilk zorunlu bir göç olması açısından da önemlidir. 30 Ocak 1923de imzalanan protokol mezhep esasına dayanmaktaydı. Yunanistanda yaşayan Yunan vatandaşı Türk Müslümanlar ile Türkiyede yaşayan Ortodoks Rum Türk vatandaşları karşılıklı olarak yer değiştirdi. Mübadelenin birde acı, hüzün ve gözyaşı yönüyle de karşılaşıyorsunuz. İnsanların doğup yaşadıkları yerler kökleridir. Onları köklerinden kopartıp başka bir yere dikmek çok kolay kabul görebilecek bir durum da değildir. Buradan giden Ortodokos Rumlar ve oradan gelen Müslüman Türkler ne oralı olabildiler ne de buralı ifadesini kullandı.
Büyük acı ve dramlar yaşandı
Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün, 94 yıl önce Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan protokolle gerçekleşen zorunlu göçte büyük acılar ve dramlar yaşandığına dikkat çekerek; O insanların evleri neresiydi, nerede yaşamayı istiyorlardı ve ne acılar yaşanacaktı? Maalesef bu düşünülemedi. Gönüllü olarak insiyatif kullanarak ve ortak bir karar neticesinde bir ailenin evini terk edip bir başka yere yerleşmesi göçmesi gibi değildi. Birileri size bunu zorunlu kılıyor. İşte mübadele de bu. Zorunlu göç. Doğduğun yerden bir başka yere zorunlu göç etmek durumu. Bir yanda anavatana kavuşma duygusu yaşansa da yürekler hep buruktu. Mübadiller zorunlu göç sonrasında yaşamları boyunca hep doğdukları evlerini, geride bıraktıklarını, analarının babalarının mezarlarını özlediler hep. Martılarla selam yolladılar aşklarına, komşularına, arkadaşlarına. Umarım bir daha böylesi bir durumla karşı karşıya kalınmaz. Böylesi acı ve dramlar bir kez daha yaşanmaz şeklinde konuştu.
Yaşasın dostluk, yaşasın kardeşlik
Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara, anma etkinliğinin sloganı olan Ülkeler değişir kardeşlik değişmez sözünün çok anlamlı olduğunu belirterek şunları söyledi: Tarihin sayfalarına ve ülkelerin sınırlarına baktığımızda o insanlar açısından ülkeler değişti. Önemli olan dostluğu, barışı ve kardeşliği kalıcı olarak sağlayabilmekti. Bu 6 Mayıs gününde, bu Hıdırellez gününde, baharın uyanışıyla birlikte bir kez daha Türk ve Yunan kardeşliği, derneklerimizin ve onların temsilcilerinin katkılarıyla Çatalca, Büyükçekmece ve Silivri de bir kez daha pekişti. Bir daha göçler olmasın, bir daha savaşlar olmasın. Yaşasın dostluk, yaşasın kardeşlik.
Dünyada başka örneğini göremezsiniz
Silivri Belediye Başkanı Özcan Işıklar; Doğduğum günden bugüne kadar mübadil kavramının ne demek olduğunu içinden gelen biri olarak bilen birisiyim. Dünyanın en büyük insan takasının olduğu bir bölgedeyiz. Çok büyük dramlar yaşamış bir milletiz. Ancak 600 sene siyasi anlayışların, emperyal güçlerin, çıkar çatışmalarının, o kirli oyunların sonuçlarına rağmen insan sevgisini ortadan kaldırmayacak kadar da güçlü bir medeniyetin izlerini taşıyor ve yaşatıyoruz. Bugün bunu çok daha iyi anlıyorum. İşte medeniyet uygarlık dediğimiz de bu. İnsan sevgisiyle donanmış o Anadolu hümanizmini alıp Balkan coğrafyasına getirip kaynaştırıp dünyanın hiçbir yerinde olmayan bir karışıma döndürüp bu karışımı da yıllardır içinde yaratan bir medeniyet topluluğuyuz biz. Dünyanın hiçbir yerinde de bunun başka örneğini göremezsiniz diye konuştu.
Zeytin ağacı dikildi
Yapılan konuşmaların ardından Yunanistandan Türkiyeye göç etmek zorunda kalan mübadillerin karaya ilk ayak basmaları canlandırıldı. Yunanistan ve Türk halk oyunu gösterileri ile devam eden programda dostluk, kardeşlik ve barışın simgesi olarak Zeytin Ağacı dikildi.
