20 yıla yakın zamandır Avustralya’da yaşayan ve orada kurdukları Dünyasal adlı kanallarıyla yayıncılık sektörüne adım atan Buğra ve Burak Sal kardeşler, yayıncılık serüvenlerini ve pandemi sürecini Durum’a değerlendirdiler.. Onlara göre; sadece Türkiye değil, çağdaş bilinen tüm batı ülkeleri ve ABD pandemi sürecini hiç iyi yönetemedi ve pandemi ortaya çıkardı ki, bu ülkeler düşündüğümüz kadar çağdaş değilmişler...
İki Türk genci yıllar önce Ankara’dan kalkıp, Türkiye’den 14 bin 620 kilometre uzağa, Avustralya’ya giderek, hayallerini bu ülkede gerçekleştirmeye çalışıyorlar. Buğra ve Burak Sal kardeşler. Bugün ticari işlerinin yanı sıra çok önemli vakitlerini de kurdukları DÜNYASAL adlı kanala ayırıyorlar. Buğra ve Burak, bu kanal ile Avustralya’da yaşayan Türklere ve tüm dünyaya sesleniyorlar. Yaptıkları söyleşilerle onların seslerini dünyaya duyurmaya çalışıyorlar. Her iki kardeş ayrıca Avustralya’nın yanısıra 30 ile 50 arasında ülkeyi dolaşmışlar. Çağın Evliya Çelebileri gibiler. 26’ya çıkan pandemi vakası sebebiyle Avustralya’da 7 gün kapandıkları bir zamanda sorularımızı yanıtladılar. Kendileri ile konuşulacak çok şey vardı. Ama en çok ta kanallarını ve pandemiyi merak ettik tabi. Ve bu bağlamda bir söyleşi yaptık. İlgiyle okuyacağınızı umuyorum.
Ver elini yeni dünya...
-Türkiye’den İstanbul’dan selamlar sevgili Buğra, Burak. DÜNYASAL adıyla bir haber kanalınız var. Bir de Cook's Travel diye ayrı bir kanalınız var. Bunları konuşacağız. Ama önce çok özet olarak, Buğra ve Burak Sal kardeşler kimdir. Ne zaman, neden Avustralya’ya gittiler. Ve Avustralya’da şu an neler yapıyorlar?
Buğra Sal: . 1983 doğumluyum. 2003 yılında 20 yaşında Ankara'dan ingilizce öğrenmek için geldim. Daha sonra Avustralya hükümetinin verdiği yetenekli göçmen vizesi ki hala veriliyor bu vizeler, şartlarından yararlanarak, Avustralya da sürekli oturma izni aldım. O günden bu yana Avustralya’da yaşıyorum.
Burak Sal: Ben 2009 yılında geldim. Üniversiteyi Türkiye'de bitirdim. Matematik öğretmenliği okudum. Burda ticaret yapıyoruz. Aynı zamanla abimle Youtube kanalı kurduk onunla uğraşıyoruz.
-Yetenekli göçmen vizesi dediniz. Nedir bu vize açabilir misiniz?
Buğral Sal: Bu vizelerin 44 yaşına kadar kabulu oluyor. Burda eğitimi başarılı bir şekilde tamamladığınız zaman, Avustralya hükümeti bir derecelendirmeye tabi tutuyor. Gerekli dereceyi yakalarsanız, Avustralya size sürekli oturum hakkı veriyor.
-Burak siz Matematik öğretmeniyim dediniz. Türkiye’de hangi üniversiteyi bitirmiştiniz?
Burak Sal: Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi.
-Türkiye’de aldığınız eğitimin öğretmenlik yapma anlamında orda faydası olmuyor mu?
Burak Sal: Geldiğimde bir ara öğretmenlik yaptım. Bazı derslere girdim. Ondan sonra da çok üzerinde durmadım. Ticaret yapmaya karar verdik.
Avustralya’da ihracatçı oldular...
-Şu anda kanallar dışında ne yapıyorsunuz? Ticaretten bahsettiniz...
Buğra Sal: Bizim restoranımız vardı.Orda aşçılık yapıyordum. Covid’ten bir yıl önce sattık. Hiç haberimiz bile yoktu Covit’den. Şimdi kömür ticareti yapıyoruz. Endonezya ve Malezya’dan mangal kömürü getirip satmaya başladık. Covid burada işleri yavaşlattı.
-Sormaya gerek yok. İkinizin de ingilizcesi süperdir değil mi?
Bugra Sal: Öyledir diyelim.
DÜNYASAL ile dünyaya sesleniyorlar...
-Şimdi de Dünyasal kanalınızı konuşalım biraz: Böyle bir kanal kurma ihtiyacı nereden doğdu, bu kanal ne zaman yayına başladı, hedef kitlesi kimler.? Özetle Dünyasal’ı anlatır mısınız?
Buğra Sal: Asya gezisine gitmiştik. Ben 50 ülke, Burak ta bir 30 ülke gezmişizdir. Burak ile konuşurken gelişmelerden arkadaşlarımızı haberdar edelim dedik. Oralardan canlı yayın yaparken böyle bir fikir çıktı.
Burak Sal: İnternet bulunca direk canlı yayınlara başlıyorduk. Böylece ortaya çıktı kanal kurmak.
Buğra Sal: Biz burda böyle bir kanal ihtiyacı olduğunu düşündük. Dünya internete geçiyor. Biz de vatandaşlara hizmet olsun diye internet üzerinden yayın yapan böyle bir kanalı kurduk. Avustralya ile ilgili bilgiler, haberler derken Dünya’dan bahsetmeye başladık. Soy ismimizi de ekleyerek Dünyasal’ı kurduk. Böyle bir haber kanalı olduk.
- Günlük yayın yapabiliyor musunuz?
Burak Sal:Cuma günleri haberleri veriyoruz. Pazar günleri de yine Avustralya’dan gelişmeleri yorumluyor ve haberler veriyoruz. Çarşamba günleri de daha önceden çektiğimiz videoları yayınlıyoruz.
-Stüdyonuz var mı?
Buğra Sal: Evimiz geniş, bir odayı stüdyo haline getirdik.
- Cüneyt Özdemir gibi tanıdığımız bir çok isim de youtube kanallarını kuruyorlar isimler. Teknolojik gelişmeyi iyi takip ederek bir kanal kurmuşsunuz. İngilizceyi bilmeniz büyük bir avantaj. Gelecek sizin adınıza iyi görünüyor. Yayınlara konuk alabiliyor musunuz?
Buğra Sal: Pazar günkü yayınlarımızda bazen bir ya da iki tane özenle seçitiğimiz konuğumuz oluyor.
-Kanalınız yayına başlayalı ne kadar?
Burak Sal: Altı ay kadar.
Buğra Sal: İlk programı Ağustos’ta gerçekleştirdik.. İki ay sonra da canlı yayına başladık.
Gençlerin ilgi odağı olmaya başladı...
-Kimler izliyor. Nasıl tepkiler alıyorsunuz. ?
Burak Sal: Bizi daha çok Avustralya'ya gelmek isteyen gençler izliyor.
Buğra Sal: İngilizce yanında bir kaç dil öğrenmiş insanlar var. Bu gençler bizi gururlandırıyor.
Burak Sal: Bu gençler, bilgi hatta teknik konularda bize yardımcı oluyorlar.
Buğra Sal: Bizim kanalımızı bizim haberimiz olmayan farklı platformlarda paylaşarak katkılar sunuyorlar. 
Hedef tam zamanlı yayıncılık...
-Dünyasal ile ilgili geleceğe dair düşleriniz nelerdir?
Buğra Sal: Büyütmek istiyoruz. İnsanlar sabah kalkıp telefonlarına el attıklarında Dünyasal diye bir kanalı hatırlamalarını istiyoruz. O yüzden de tam zamanlı, aktif olarak çalışmak istiyoruz. Hayalimizde hedefimizde bu...
-Avustralya da İletişim Fakülteleri'ndeTürk öğrenci var mı? Bu okullarla iletişiminiz var mı?
Buğra Sal: Burda ki okullarda Türk öğrenci mutlaka vardır ama bizim pek bir bağlantımız yok. Daha çok Türkiye'deki öğrencilerle iletişimimiz var.
Türkiye’yi takip ediyorlar...
-Türkiye’deki gelişmeleri hangi kaynaklardan takip ediyorsunuz? Gazete, internet sitesi, Tv' leri takip edebiliyor musunuz?
Burak Sal: Türkiye'yi yakından takip ediyoruz. Haber kanallarını izliyoruz.
Buğra Sal: Arada bir sizin sitenize bakıyoruz. Yazarlarınız çok iyi. Bir çok gazeteden daha kaliteli.
-Teşekkür ediyorum. Ben de aynı kanıdayım. Yazarları haberciliğinden çok daha güçlü bir site
İlgi çekici bir kanal: Cook’s Travel
- Sizin Cook’s Travel diye bir kanalınız daha var. Bundan bahsedebilirmiyiz. ?
Buğra Sal: Biz çok ülke gezdik. Gezdiğimiz ülkelerdeki yemekler tattık. Tattığımız yemekleri kanalımıza taşıdık. Ve dünyaya açtık. Yeni bir kanal. Geliştirmeye çalışıyoruz. Umarız başarılı oluruz.
-Şu anda Covid'ten dolayı bir kapanma yaşadığınızı biliyorum. Daha önce de buna benzerkapanma yaşadınız mı?
Buğra Sal: Çok ağır bir kapanma yaşadık. Uzunca süre çok ihtiyaç olmadıkça sokağa çıkamadık. O şekilde virüsü sıfıra indirdiler. Şimdi çok az sayıda vaka var tekrar kapandık. Ama uzun olmayacak diye düşünüyoruz.
Sosyal platform oluşturdular...
-Cook’s Travel ve Dünyasal'daki videoları izledim. Bir zaman ayırıyorsunuz. Ayrıca maddi olarak ta kaynak ayırıyorsunuz bu da videolardan anlaşılıyor. Bu harcadığınız kaynakları telafi edebiliyormusunuz. İlan alabiliyor musunuz?
Buğra Sal: Açıkcası şu ana kadar ilan almadık . Youtube dan gelen gelir bile diyemeceğimiz çok cüzi bir miktar gelir var.
Burak Sal: Bizi destekleyen arkadaşlarımız var. Bir Dünyasal ailesi kurduk. Youtube kanalımızda 'Katıl' diye bir şey var. Oraya cüzi bir ücretle kaydalobiliyorsunuz. Bir platform var. O platformda arkadaşlar var. Bilgi alışverişinde bulunuyorlar.
-Sosyal bir paylaşım sitesi gibi olmuş.
Burak Sal. Evet oraya evrildi.
Avustralya pandemiyi çok ciddiye alıyor
-Dünya global bir köy. İngilizce bu köyün dili. İletişim dünyada en önde gelen sektör. Sizin de ingilizceyi bilmeniz, Avustralya gibi özgürlük ve demokrasinin ileri düzeyde olduğu bir ülkede bulunmanız mutlaka sizi daha ileriye götürecektir. Şimdi gelelim pandemiye. Avustralya'da Vaka sayısı daha 26. Ama bir hafta kapanma Türkiye’de 160 larda can kaybı. 7 binlerde vaka. Biz normalleşmeye geçiyoruz. Ne düşünüyorsunuz?
Burak Sal: Bu kapanmadan daha öncesi var. 700 dolayında vaka görülmüştü. Ciddi bir kapanma yaşamıştık. Şimdi o günleri görmemek için çok tedbirli davranıyorlar. Avustralya çok ciddiye alıyor bu işi. Yurt dışından gelenleri kapattılar. Biz Avustralya içinde bitirelim diyorlar. Bizlerde yurt dışına çıkamıyoruz. İnsan hayatına değer veriliyor. Böylece ekonomi da az zarar görüyor.
Buğra Sal: Biz sadece Türkiye değil, dünyayı eleştiriyoruz. Avustralya iyi yönetti.
Burak Sal: Vaka sayısı sıfırlanmıştı. Maske takma durumumuz yoktu. Kalabalık yerler de açıktı. Maçlara seyirci gidebiliyordu. Şimdi tekrar kapanma geldi.
Aşılama Avustralya’da da aksadı
-Aşılama durumu nasıl?
Burak Sal: Önce AstraZeneca aşışı yapıldı. Sonra onda sorun çıktığı için yavaşlattılar. 50 yaşın üstüne yaptılar. Şimdi onun altına farklı aşı olacak. 20 milyonluk ülkenin yarısına yakını yapılmalıydı o seviyeyi yakalayamadık.
Çin ve Avustralya’nın pandemi kapışması..
-Sizin haber programınızın birinde izledim. 25 milyonluk nufuslu Avustralya olarak gitmiş 1.5 milyar nüfuslu Çin ile kapışmışsınız derdiniz ne?
Buğra Sal: Avustralya ile başka bir kaç ülke bu olayla ilgili Çin de araştırma yapılmasını istedi. Avustralya bu işin üzerine gidince ısrarlı olunca ki bir çok Avustralyalı bilim insanı da var işin içinde bir komisyon kuruldu. Çin ‘bundan daha fazla adım atarsanız size ekonomik olarak cezalandırırım’ dedi. Üzerimize gelmeyin dedi. Avustralya on satıyorsa üç beş alıyor. Çin alımı engellemeye başladı. 7 milyarlık ürün Avustralya da kaldı. Başka yerlere gitti bir kısmı ama. Bir kısmı da kaldı.
Burak Sal: Bir de virüsün Avustralya’dan geldiğini söylediler. İftira attılar.
Buğra Sal: Evet bir de bizim üzerimize attılar yani.
Çağdaş ülkeler yeterince çağdaş değillermiş!
-Bizim virüs garip bir virüs. Avm de bulaşmıyor, bakkal da bulaşıyor. Maçta bulaşıyor, kongre de bulaşmıyor. Sizin virüs nasıl bir virüs?
Buğra Sal: Siz virüsünüzü iyi tanıyorsunuz. Ama bizim virüs herkese adaletli davranıyor.
Ayrıca bu konuda hakikaten bir çok ülke yüzüne gözüne bulaştırdı. Biz cağdaşız, biz ileriyiz demekle olmuyor. Eğitim önemli ama ciddiye almak, uygulamak daha da önemli. Ortaya çıktı ki, ABD ve Avrupa düşündüğümüz kadar da çağdaş değillermiş.
Burak Sal: Bir de Avustralya'nın nüfusu az kontrol etmek kolay oluyor.
Aşının bulunması kimin bulduğundan daha önemli
-Hiç bir aşı yokken, ‘İnsanlık yeni kahramanını arıyor’ diye köşe yazısı yazmıştım. O kahraman bizim bir Türk çıktı. Uğur Şahin, Biontech aşısını buldu . Ne düşünüyorsunuz?
Burak Sal: Bulanın Türk olması gurur verici ama, bulunması kimin bulduğundan daha önemliydi.
-Yakın bir gelecekte, Avustralya ya nasıl gidilir, nasıl yaşanılır, gidecek olanları orada neler bekliyor. Bu gibi konulara değineceğimiz yeni bir söyleşi sözü alarak size teşekkür ediyorum. Son söz sizlerin olsun.
Bugra Sal: Sizinle tanıştığımız için çok mutluyuz. Durum gazetesi olarak bize bu şansı verdiğiniz ve Türkiye’ye sesimizi ulaştırdığınız için çok teşekkür ederiz.
Söyleşi: ERHAN KIZILYAR
