Antalya Ticaret Borsası’nın (ATB) kasım ayı meclis toplantısı ile ilgili basın bültenini okuyorum. Bülten 26 Kasım’da geldi. Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığındaki toplantı, COVID-19 salgını nedeniyle yine online olarak (internet üzerinden) yapılmış.
Toplantıda, ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır yönetim olarak yaptıkları çalışmaları anlatmış, tarım sektörünün ve Antalya’nın sorunlarını, bu sorunlara çözüm beklentilerini bir kez daha dile getirmiş.
‘‘Bir kez daha’’ diyorum. Çünkü önceki toplantılarla ilgili bültenleri taradım; Başkan Çandır hemen her toplantıda bunu yapmış; tarım sektörünün dili olup Ankara’ya seslenmiş…
Aslında Ali Çandır, ilk seçildiği 2009’dan beri ATB Başkanı olarak bu çalışmaları yapıyor. Tarım sektörünün hem genel olarak hem de Antalya özelinde sorunlarını ve çözüm yollarını araştırıp ortaya koyuyor, sektörü geliştirecek projeler üretip öneriyor.
BÜYÜYEN BÜTÇEDE TARIMIN PAYI DEĞİŞMEDİ
Son toplantıda dile getirdiği sorunlar, beklentiler ve çözüm önerileri özetle şöyle:
- Tarımın önemi, pandemi döneminde daha çok anlaşıldı. Bütün ülkeler pozisyonunu buna göre alıyor. Bizim de stratejik sektör olan tarıma gerekli desteği vermemiz gerekiyor.
- 2021 yılı bütçesine göre tarımın milli gelir içindeki payı yüzde 0.38’de kaldı. Bizim talep ettiğimiz ve kanunda da yazılı olan tarımın milli gelirdeki payının yüzde 1’e çıkarılması hayal oldu.
- 10 milyon insanı bünyesinde barındıran ve ekonominin kılcal damarlarına kadar işleyen tarıma yönelik desteklemeler yetersiz:
- Tarım için ayrılan desteklemeler 22 milyar TL ve 2020 yılı ile aynı. Sektör, desteklerden de gerekli payı alamadığı için önümüzdeki dönem daha da zorlanacaktır.
- Destek ödemeleri mazotta 177 milyon, gübrede 52 milyon ve hayvancılıkta 558 milyon TL azaldı; bu da sektörü yıpratacaktır.
- Ödenen çek tutarındaki değişime öre Antalya’nın daralma içinde olduğu görülüyor. Hükümetimizden kentimize ilave bir güçlendirici yaklaşım daha talep ediyoruz.
‘ANTALYA, İŞİNİ BORÇLA SÜRDÜRMEYE ÇALIŞTI’
- Türkiye’de borçlanma ilk 10 ayda ortalama yüzde 8.73 artarken, Antalya’da artış yüzde 11.15 oldu. Antalya ülkemize oranla yaklaşık yüzde 50 daha fazla borçlandı.
- Maliyet artışlarını fiyata yansıtamayan üreticinin borçlanarak işini sürdürmeye çalıştı, bu da tarım sektörünün çıkmazıdır.
- İlk 9 ayda tarım kredileri ülke genelinde yüzde 2.70 artarken, bu kentimizde yüzde 13.45 oldu. Bu da tarım sektörünün elde ettiği gelirin giderinden az olduğunu gösteriyor.
TARIMSAL İHRACAT PERFORMANSIMIZ ÇOK İYİ
Başkan Çandır, Antalya’nın ülke ekonomisine katkısını da şu verilerle ortaya koydu:
- TÜİK verilerine göre bu yılın ilk dokuz ayında ülkemizde ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 75’te kalırken, kentimizin ihracatı ithalatının yüzde 166’sına ulaştı. 100 liralık mal alırken 166 liralık mal sattık.
- Tarımsal dış ticarette Antalya daha da gelişmiştir. Türkiye’nin tarım ve hayvancılık ihracatı, ithalatının yüzde 57’si karşılarken Antalya’da bu oran yüzde 800’ü aşmıştır. 100 dolarlık tarımsal ithalat yapıyorsak, 800 dolar tarımsal ihracat yapmışız.
SORUN VE BEKLENTİLER EKONOMİK ŞURA’DA
Başkan Ali Çandır, ‘‘Cumhurbaşkanı’nın katılımıyla gerçekleşen TOBB Ekonomik Şurası’nda da tarımın sorun ve beklentilerini dile getirdik’’ dedi ve bunları da şöyle sıraladı:
- Tarım ürünleri için havayolu kargo desteği sağlanması, Isparta Süleyman Demirel Havalimanı’nın havayolu kargo taşımacılığı için avantajlı hale getirilmesi,
- Sektörün yapısına uygun bir sosyal güvenlik modeli geliştirilmesi,
- Hazine arazilerinin envanterinin çıkarılarak tarım sektörünün kullanımına açılması, tarımda tecrübesi olanlara verilmesi,
- Sözleşmeli tarıma yönelik yasal düzenlemelerin geliştirilmesi,
- Burdur-Antalya hızlı tren hattının bir an önce hayata geçirilmesi,
- Afetlerden zarar gören üreticilere uzun vadeli kredi ve diğer finansal desteklerin sağlanması, bunların zor durumda olan sektörlere hibe şeklinde yapılması,
- KDV alacaklarının bir an evvel ödenerek üyelerin nakit akışlarının düzenlenmesi ve geçici vergi uygulamasının 2021 yılında kaldırılması,
- Üreticilerin kullandığı enerji bedellerinin mahsul dönemlerinde ve yılda iki defa fatura edilmesi, tarıma dayalı enerji bedellerinde indirim.
Çandır, taleplerin kitapçık haline getirilip ilgili Bakanlıklara iletildiği söyledi ve takipçisi olacaklarını vurguladı.
DİNLENMİYOR YA DA KULAK ARKASI!..
Başkan Ali Çandır, tanıdığım kadarıyla kibar, nezaket kuralları çerçevesinde davranan biri. Konumu gereği buna daha da özen gösterip protokol kuralları içerisinde kalarak, tarım sektörünün beklentilerini, sorunlarını, çözüm önerilerini ilgililerine iletiyor.
Ancak merkezi yönetimin uygulamalarına bakılırsa, Antalya söylüyor, Ankara dinler gibi yapıyor ya da dinleyip kulak arkası ediyor…
Muhtemelen, beklentilere ‘‘bizim pastadan ne götürüyor’’, önerilere de ‘‘bizim tarafa ne getiriyor’’ diye bakılıyor.
Bu yaklaşımın karşısında ‘‘Ankara! Ankara! Duy sesimizi!’’ diye haykırmak gerekiyor!
Onu da ben yapayım bari: Ankara! Ankara! Duy sesimizi!..
